عزت الله ضرغامی، دختر ۱۲ ساله و مناسبات قبیله‌ای!

شبکه‌های اجتماعی، دشمن افراد متناقض هستند. این بار نوبت عزت‌الله ضرغامی وزیر گردشگری و میراث فرهنگی بود که فیلمش در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شود. در این فیلم عزت الله ضرغامی به یک دختربچه نزدیک می‌شود. سن دختر را می‌پرسد و دختر به ضرغامی می‌گوید ۱۲ سال سن دارد. ضرغامی سپس دستی به نوازش بر سر دختر می‌کشد و هدیه‌ای به او می‌دهد.

شاید این تصویر، یادآور تصویر سفر سیدمحمد خاتمی بعد از دوران ریاست جمهوری به ایتالیا باشد که در آن خاتمی با یک دختر ایتالیایی هم دست داده بود؛ تصویری که در آن زمان توسط دفتر خاتمی تکذیب شد، با این حال آن زمان اصولگرایان به برکناری خاتمی هم راضی نبودند و معتقد بودند او باید به خاطر فعل حرام دادگاهی شود، در حالیکه آن تصویر حتی واقعی هم نبود. درباره ضرغامی انتقادها از قبیله خود او بود و تنها نوشته بودند کار او از نظر شرعی، حرام بوده است. انتقادها آنقدر ملو و دوستانه بود که شاید خود ضرغامی هم باور نمی‌کرد. یکی از کاربران نوشته بود: «آقای ضرغامی؛ رعایت حدود الهی از شما که به‌حمد الله یک نیروی انقلابی بوده و هستید بیش از سایرین انتظار می‌رود.»

یکی از رسانه‌ها که ظاهرا به اصولگرایان نزدیک بود در مطلبی سه خطی علیه او نوتش: «جناب ضرغامی باید توجه می‌داشتند که اگر آن روز که آن شوخی سخیف و خلاف شرع را در باب به اصطلاح شاخ‌های اینستاگرامی به زبان آوردند در انتخابشان به عنوان وزیر نظام جمهوری اسلامی تامل می‌کردند، امروز وقیحانه دست بر سر دختر مکلف بی‌حجاب نمی‌کشیدند و اشاعه منکر نمی‌دادند.»

عمده واکنش‌ها در همین حد بود و سایر اعضای قبیله همگی سکوت کردند. ضرغامی پس از انتشار این فیلم، بلافاصله در توییتر عذرخواهی کرد و نوشت: «در همه مسئولیت‌هایم پرچمدار حجاب و عفاف بوده‌ام و امروز نیز با افتخار آن را ادامه می‌دهم. ضمن آنکه معتقدم هر رفتار عرفی یا سهوی هم که منجر به شبهه در اعتقاد مردم شود به صواب نیست.» با این حال در همین توییت کوتاه هم سه عبارت وجود دارد که تحلیل آنها، می‌تواند شخصیت عزت الله ضرغامی را بیشتر نمایان کند.

در این توییت ضرغامی خود را «پرچمدار عفاف و حجاب» می‌نامد. اما این ادعا آیا با عملکرد او همپوشانی دارد؟ دست‌کم در زمان حضور او در صداوسیما، عملکرد او تفاوتی با نفر قبلی و بعدی نداشت. حتی سعی کرد بعد از حضور در تلویزیون، تصویر خود را اصلاح کند. او چندی پیش در یک گفت‌وگوی اینترنتی درباره دختران حاضر در اینستاگرام گفته بود «بعضی دختر‌ها پلنگ‌اند، فقط باید بایستی نگاهشان کنی؛ بعضی‌ها هم شاخ‌اند، فقط باید ببینیم و لذت ببریم، البته از حرف‌هایشان!»

مهمترین کنش صداوسیمای ضرغامی درباره حجاب، بیشتر معطوف به انتقام‌گیری سیاسی بود. یکی از این موارد بعد از حوادث انتخابات ۸۸ بود که فعالان دانشجویی و حزبی حامی میرحسین، بعد از آزادی زندانیان سیاسی به منزل آن‌ها می‌رفتند و گاه عکس‌های یادگاری خود را در فیسبوک به اشتراک می‌گذاشتند.

در آن زمان شبکه‌های اجتماعی به اندازه امروز فراگیر نبود. صداوسیما در آن مقطع با انتشار تصاویری از حضور بعضی خانم‌ها بدون حجاب در این مهمانی‌ها، آن را نشانه شکست اخلاقی خانواده‌های زندانیان سیاسی معرفی می‌کرد. این صحبت‌ها بازتاب زیادی در فضای مجازی داشت. با این حال، بدون شک ضرغامی را نمی‌توان پرچمدار عفاف و حجاب نامید. چنانچه به جز توییت اخیر، ضرغامی تا امروز هیچ مطلبی درباره عفاف و حجاب در تلگرام و توییتر خود منتشر نکرده است.

ضرغامی همچنین دست کشیدن بر سر یک دختر را رفتاری سهوی یا عرفی نامیده است. البته در این مورد، بسیاری از مردم معتقدند امروز عرف جامعه به سمتی رفته است که دست دادن زنان و مردان و عدم استفاده از روسری در بسیاری از اماکن، تبدیل به عرف شده است. اما آیا ضرغامی هم چنین اعتقادی دارد؟

نکته جالب اینکه ضرغامی به خاطر ایجاد شبهه در اعتقاد مردم ناراحت است. سوال این است که اساسا نه در میان عامه مردم، که حتی در میان اصولگرایان هم، آیا ضرغامی برای فرد یا افراد یا گروهی، جایگاه مرجعیت دارد که رفتار او برای آنان ایجاد شبهه کند؟

ائمه جمعه ساکت، جبهه پایداری منفعل

مشخص است که اگر این رفتار از طرف یکی از دولتمردان حسن روحانی انجام شده بود، شبانه دستور عزل و استیضاح او از قوای دیگر بلند شده بود و بعید نبود علمای قم نیز به تحریک جریان مصباح یزدی، حکم به تکفیر این فرد بدهند. اما جالب اینجاست که شخصیت‌های اصولگرا، حتی در مقابل این حرکت که محترم‌ترین عقاید آنان را به چالش کشیده است، سکوت کرده‌اند. سکوتی که نشان می‌دهد مناسبات قبیله‌ای تا چه اندازه نسبت به مناسبات عقیده‌ای، در اولویت اصولگریان است!